Ano Ang "Collateral Damage"?

-




Narinig mo na ba ang mga salitang ito-Collateral Damage? Madalas ito ang dahilan ng mga militar kapag may malawak na digmaan na nagaganap at maraming buhay ng inosenteng sibilyan ang nadadamay.

 Ayon sa United States Department of Defense, ang "collateral damage" ay ang pagkasira ng mga bagay o pagkawala ng mga buhay ng tao na nadamay dahil sa isang digmaan. Ito raw ay hindi maituturing na hindi makatarungan.

 Bakit? Sapagka't ang mga buhay na nawala ay hindi inaasahan at hindi kasama sa adhikain ng digmaan laban sa mga itinuturing nilang kaaway.

 Malabo at nakalilito. Ang buhay ng isang tao ay hindi puwedeng ipagkibit balikat lamang dahil tanging Diyos lang ang may karapatan dito. Hindi kapwa niya tao at lalong-lalo na hindi dapat kitlin dahil sa isang digmaan.

 Hindi ko maiwasan na isipin na hindi kaya ang mga terminolohiyang ito--collateral damage--ay sadyang pinanday upang may magagamit na depensa kapag maraming buhay ang nawala dahil sa digmaan?

 Napakaraming paraan upang maiwasan ng isang umaatakeng bansa na siguraduhin na hindi madadamay ang mga sibilyan na naiipit sa isang digmaan. Subali't alam nating lahat na maraming kaso ng pagpatay tuwing digmaan ay damay ang mga walang kasalanan at madalas ay sila pa ang unang sinasaktan. Walang puno ng ano mang ahensiya ng isang bansa ang aamin na ito ay nagaganap sapagka't ito ay paglabag sa karapatang pantao ng mga sibilyan.

 Maipapaliwanag mo ba sa isang ina na namatayan ng anak ang salitang collateral damage? Masasawata ba nito ang poot at sakit sa kanyang dibdib? Paano mo kumbinsihin ang isang magulang na tanggapin ang ganitong paliwanag kung buong buhay at kaluluwa niya ay ipinagkaloob niya sa buhay mula sa kanyang sinapupunan?

 Kapag sa iyo ba ito nangyari, madali ba para sa iyo na tanggapin na ang isang mahal sa buhay ay bahagi ng isang collateral damage?

 Ang kaganapan sa Israel at Palestine ay huwag tingnan sa isang anggulo lamang. Himayin ang lahat ng detalye at huwag magpadala sa anti-Palestine websites at mga news agencies na puro Israel ang kinikilingan. Hindi ito nag-uugat lamang sa relihiyon, sapagka't ito ay maraming makikitid na kaganapan.

 Tandaan mo kaibigan, kung ikaw ay magsusulat, huwag kang makuntento sa iisang detalye lamang. Alamin mo ang lahat dahil kapag ikaw ay nasa labas ng digmaan, o sa madaling salita ay nakatayo ka sa isang "neutral ground", dapat ang isip at kaalaman mo ay hindi base lamang sa sinasabi at kaalaman ng isang grupo na may layunin na ilabas lamang ang bahaging pili at may kinikilingan.

 Laging dalawa ang bahagi ng isang kwento: ang nagsasaad at ang katotohanan.

Comments

Aihara Ramintessah Sanchez said…
sis meaningful post. I still believe that above any law, human rights should be protected and we are all have the right to live. I hope people involved in this war would realize this.
January 20, 2009
Bai Maleiha B. Candao said…
Salamat. Mahirap pag-usapang ang karapatang pantao kapag digmaan na ang sangkot. Lahat ng partido na sangkot sa marahas na hakbang ay gagamitin ang salitang "collateral damage"--isang salita na madaling sabihin pero napakahirap tanggapin.
January 20, 2009
Post a Comment

Popular posts from this blog

Maria Makiling

-
Image
Marami sa atin ang naniniwala sa mga diwata. Isang pamana mula sa mga matatanda na nagsisilbing gabay upang itama ang isang mali. Ang paglalahad na tumutukoy sa mga diwata, tulad ng Alamat ni Maria Makiling ay isang uri ng pananalamin upang hikayatin ang pagsusuri sa kalooban ng bawa't mamayan. Ayon sa alamat, si Maria Makiling ay isang lambana na naninirahan sa bundok ng Makiling sa Laguna, dito sa Pilipinas. Si Makiling ang pinakatanyag na diwata sa kasaysayan ng mga alamat sa Pilipinas. Bukod dito, may mga nakasaad din sa mga alamat na may diwata na nangangalang Maria Sinukuan na natatagpuan sa bundok ng Arayat sa Pampanga at si Maria Cacao na mula naman sa bundok Lantoy sa Cebu. Si Maria Makiling ang bantay ng bundok Makiling upang protektahan ang mga natural na yaman nito. Siya ay kalaban ng mga tao na kinakamkam ang kalikasan upang yumaman mula rito. Galit siya sa mga taong walang awang pinuputol ang mga kakahuyan sa kagubatan at nilalapastangan ang yaman n
Read more

Nasaan na si Pedro Penduko?

-
Image
\ Nasaan na si Pedro Penduko ? Batid nating lahat na si Pedro penduko ay isang simbolismo ng hustisya na maituturing nating mabigat na pangangailangan ng bawa't mamamayang Pilipino. Si Pedro Penduko ay mula sa mapagkathang isip ni Francisco V. Coching na unang pinakilala nito ang katauhan ni Penduko sa Liwayway Magazine. Si Penduko ay isang bayaning pinoy na mababasa sa mga libro at komiks at mapapanood sa telebsiyon at mga sinehan. Ang tanging nakakaaliw sa konsepto ng "Pedro Penduko" ay ang karuwagan sa karakter nito nguni't handa naman siyang lumaban sa may masasamang kalooban. Siya ay may hawak na anting-anting o (amulet) na nagbibigay ng lakas at kapangyarihan sa kanya. Nagpapahiwatig lamang ba ito na ang katapangan ni Pedro ay wala sa kanyang pagkatao dahil umaasa lamang ito sa nasabing anting-anting? Kung ating susuriin ang mensahe ng karakter na akda ni Conching, makikita natin na hindi handlang ang karuwagan sa pagkamit ng hustisy
Read more

Ano ba ang Ginakit?

-
Image
  Ang Ginakit po sa kulturang Maguindanao ay isang pagpupunyagi sa kasarinlan ni Shariff Muhammad Kabungsuan, ang aking ninuno na siyang nagtayo, o bumuo ng Maguindanao Sultanate.  Mula sa kanyang angkan nagmula si Sultan Muhammad Dipatuan Kudarat. Ang "Ginakit" ay isa ring seremonya ng mga royal blood families para sa isang kasalan. Ito ay nagpapakita rin kung paano dumating si Shariff Kabunsuan sa Maguindanao. (Larawan ay pag-aari ni Princess Maleiha)
Read more